3 Mei
Vandaag verblijven we in de hoofdstad en regeringszetel van Karakalpakstan. Een zelfstandige republiek binnen Uzbekistan.
We hadden 5 ‘stans’ als reisdoel aangenomen. Maar met het missen van Turkmenistan komen we maar tot 4! We besluiten dat Karakalpakstan als zelfstandige republiek telt als ‘stan’, we komen zo dus toch aan 5!
Nukus ligt in een gebied dat door de voormalige USSR gebruikt werd voor o.a. chemische proeven.
Toen schilder I.V. Savitsky in de jaren 50 van de 20ste eeuw ontdekte dat de cultuur van Karakalpakstan aan het verdwijnen was door de overheersing van Moskou, vond hij zijn missie. Karakalpaks cultuurgoed beschermen. Zo verzamelde hij duizenden stuks kleding, sieraden etc die hij in een museum onderbracht. Maar het ging verder. De Russische en Oezbeekse artscene werd in die tijd door het Stalinistische regiem streng gecontroleerd. Werk dat niet in lijn werd geacht met de communistische grondbeginselen werd verboden. Sterker nog, de kunstenaars konden zich, als ze zich niet confirmeerden aan de Stalin-discipline verantwoorden en lange gevangenisstraffen tegemoet zien.
Savitsky trok zich het lot aan van deze kunstenaars en begon ook met het verzamelen van die, door Stalin afgekeurde kunstwerken. En waar bewaarde hij die? Juist in die stad, heel ver van Moskouse invloed, in een gebied waar ze liever niet kwamen, Nukus.
De verzameling van 90.000 stuks aan archeologische en culturele objecten, als wel beeldende kunst vormt nu de collectie van het State Museum of Arts of the Republic of Karakalpakstan named after I. V. Savitsky.
We kiezen ervoor om een gids te nemen om ons door de collectie te leiden. Hij vertelt gepassioneerd over de kunstwerken en de kunstenaars. En houd ons anderhalf uur geboeid bezig. Na een kop koffie gaan we op eigen gelegenheid door het nieuwste deel van het museum.
Vrijdags is het museum vrij toegankelijk voor kinderen en scholen. Het wemelt van de kleintjes die, overigens zeer gedisciplineerd tussen iedereen door wurmen. Buiten moeten er selfies gemaakt worden met ons. Taal is geen probleem want ze leren allemaal Russisch en Engels wat ze ook graag inzetten om even contact te maken, vertederend.
‘s middags gebruiken we voor wat noodzakelijk onderhoud aan de motoren waarbij o.a. Roel’s balhoofdlager aandacht krijgt. Ondanks dat dat onderdeel vervangen is voorafgaand aan de reis is er al duidelijke slijtage voelbaar, vreemd maar waar. Met enig sleutelwerk loopt dat wel iets beter.
Er worden nog Uzbeekse simkaarten aangeschaft en Marco neemt de gelegenheid om in het lokale zwembad een half uurtje los te zwemmen. Dank zij onze ‘fixer’ Timur wordt een zwembad gevonden waar ze voor zo’n grote Nederlander wel een baantje vrij willen maken. Marco is wel verplicht badslippers te dragen maar de badmeester staat die graag af, opgelost.
We nodigen Timur uit om samen het diner te gebruiken en stellen een restaurantje voor. Hij komt met een tegenvoorstel. Een traditionele Uzbeekse maaltijd met live-muziek. Met lichte tegenzin stemmen we in. Meestal staat de muziek te hard en wordt het laat. We willen wel weer een beetje op tijd terug zijn want morgen starten we vroeg en willen fris zijn.
Uiteindelijk wordt het heel leuk en gezellig. Een vriend van Timur is zanger en maakt er een mooie show van in een verder leeg en hypermodern restaurant. We eten heerlijk van de soep, pasteitjes en vleesschotels die aangedragen worden. Lekker gekruid lams en rundvlees, verse frisse salades, een grote traktatie. Timur is Moslim maar biedt ons bier en wodka aan. We houden het bij traditionele Uzbeekse thee met melk.
Stipt om 21 uur worden we weer naar ons hotel gebracht en nemen we afscheid. Best wel heel apart dat deze jongen ons zo mee op sleeptouw neemt. Zijn onstuitbare energie en wil om het ons maar naar ons zin te maken ervaren we alledrie als van een absolute buitencategorie.
De Uzbeken die we zo de afgelopen dagen hebben ontmoet verrassen ons sowieso. Heel geïnteresseerd, spreken over het algemeen Engels en willen graag iets voor je doen. Op de weg komen ze ook gewoon naast je rijden om gedag te zeggen en naar je te zwaaien. In het drukke en onoverzichtelijke verkeer niet echt handig soms maar zeker wel hartverwarmend!